Onze gemeente krijgt te maken met slachtoffers van mensenhandel die bij de gemeente aankloppen voor hulp. We willen deze mensen helpen en de mensenhandel in de regio bestrijden. Vanwege het grensoverschrijdende karakter van dit probleem vroegen we ons af of er Europees beleid ten aanzien van mensenhandel.
Antwoord
Al ruim tien jaar is de bestrijding van mensenhandel een belangrijke prioriteit van de EU en 18 oktober is sinds 2007 de Dag van de Mensenhandel. Het Europees beleid op het gebied van mensenhandel is gericht op het voorkomen van mensenhandel, het beschermen van slachtoffers van mensenhandel en het vervolgen van mensenhandelaren. Belangrijke wetgeving die ook voor gemeenten van belang is, is de richtlijn die de mogelijkheid geeft om een verblijfstitel aan slachtoffers af te geven in ruil voor samenwerking met de bevoegde autoriteiten.
Richtlijnvoorstel
Daarnaast is het voorstel voor een nieuwe richtlijn ter voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers uit 2010 van belang (COM(2010) 95). Deze heeft tot doel om meer samenhang tussen de nationale regels ter voorkoming en bestrijding van mensenhandel en bescherming van slachtoffers te creëren.
Regelgeving en belang decentrale overheden
In maart 2010 deed de Europese Commissie een voorstel voor een nieuwe Europese richtlijn ter bestrijding van mensenhandel. Dit voorstel bevat maatregelen op het gebied van politiebescherming en juridische bijstand van slachtoffers, mechanismen om slachtoffers zo snel mogelijk op te sporen en hulp te bieden, preventiemaatregelen en maatregelen op het gebied van monitoren, zoals de aanstelling van nationale rapporteurs.
Het Europees Parlement stemt op 24 november 2010 plenair over dit voorstel en voor die datum wordt het behandeld door de parlementaire commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken.
Rapport toepassing richtlijn
Op 18 oktober 2010 publiceerde de Commissie en rapport over de toepassing van Richtlijn 2004/81/EG, die het mogelijk maakt om verblijfstitels af te geven in ruil voor samenwerking van slachtoffers met opsporingsinstanties. Hierin merkt de Commissie op dat hoewel het aantal geïdentificeerde slachtoffers in sommige lidstaten varieert van enkele honderden tot zelfs tweeduizend per jaar, het aantal verblijfstitels op grond van deze richtlijn zelden hoger is dan twintig per jaar.
Rol decentrale overheden
Decentrale overheden spelen een belangrijke rol in de lokale en regionale mensenhandelaanpak doordat gemeenten en provincies de beschikking hebben over bestuurlijke instrumenten voor de bestrijding van georganiseerde criminaliteit. Zij behoren vaak tot een van de eersten die stuiten op gedwongen arbeid in het kader van toezicht en handhaving, naast o.a. de politie en bijzondere opsporingsdiensten.
Alertheid
Het is van belang dat decentrale overheden alert zijn op mensenhandel door te beoordelen of panden veilig zijn, of duidelijk is wie er wonen en of de panden worden gebruikt waarvoor ze bestemd zijn. Zodra zij mensenhandel op het spoor zijn, kunnen zij bijvoorbeeld een vergunning intrekken. Bovendien spelen gemeenten een rol in de opvang van slachtoffers van mensenhandel.
Initiatief
Het Comité van de Regio’s heeft eind 2009 een advies aangenomen over mensenhandel, waarin wordt benadrukt dat lokale overheden het initiatief moeten nemen bij de strijd ertegen. Voor juiste en effectieve toepassing van de betreffende wetgeving en het vervolgingsbeleid is een partnerschap tussen alle bestuurlijke niveaus, werkgeversorganisaties, de particuliere sector, vakbonden en ngo’s noodzakelijk, volgens het Comité.
Zij acht het van prioritair belang dat EU dit verschijnsel op holistische, uniforme en vastberaden wijze aanpakt, in aansluiting op reeds bestaande Europese en internationale verdragen, bijvoorbeeld het Verdrag van de Raad van Europa van 2005 inzake de bestrijding van mensenhandel.
Meer informatie:
Mensenhandel, Europa decentraal
Europese Commissie, over mensenhandel
Richtlijn 2004/81/EG, betreffende de verblijfstitel aan slachtoffers van mensenhandel of illegale immigraties
Richtlijnvoorstel, inzake voorkoming en bestrijding van mensenhandel en bescherming van slachtoffers
Advies van het Comité van de Regio’s, over voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers
PreLex, volg het wetgevingsproces
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: