In welke gevallen moeten wij bij ons waterschap aan de verplichtingen van de Inspire-richtlijn voldoen wat betreft de inzameling van gegevens? Bijvoorbeeld de gegevens over oppervlaktewater die we verzamelen en verstrekken in het kader van de Kaderrichtlijn Water (KRW).
Versie januari 2009
Antwoord
Een waterschap dient de gegevens die worden verzameld in het kader van de KRW en de Inspire-compliant (de Nederlandse implementatiewet ervan) op te slaan en te verstrekken. De gegevens moeten in een type systeem worden opgeslagen, dat uitwisseling van deze gegevens op Europees niveau mogelijk maakt. Uit de Inspire-richtlijn en de implementatiewet ervan vloeit voort dat dit geldt voor gegevens die op grond van een wet worden verzameld. Nederlandse wetgeving legt verplichtingen op aan waterschappen om gegevens te verzamelen.
Inspire-richtlijn
De Europese Inspire-richtlijn (2007/2/EG) is op 25 april 2007 gepubliceerd in het Publicatieblad van de EU. De doelstelling van deze richtlijn is het oprichten van een Europese infrastructuur voor ruimtelijke informatie om een hogere kwaliteit van Europese milieuregelgeving te bereiken en een betere afstemming met regionale en lokale verschillen in de EU.
Bereiken doelstellingen
Op dit moment worden problemen ondervonden bij het bereiken van deze doelstelling op het gebied van beschikbaarheid, kwaliteit, organisatie, toegankelijkheid en uitwisseling van ruimtelijke informatie. Deze informatie is nodig voor de geïntegreerde aanpak van Europese beleidsvorming op het gebied van milieu.
Aanpassen gegevenssystemen
De Inspire-richtlijn is bedoeld om deze barrières te slechten en verplicht de lidstaten om in 2010 data over de ruimtelijke omgeving in sets beschikbaar te stellen op een vergelijkbare manier in alle lidstaten. In elke lidstaat zullen hiervoor bepaalde gegevenssystemen moeten worden aangepast en na deze aanpassing zijn de lidstaten (en decentrale overheden) Inspire-compliant.
Nederlandse implementatiewetgeving Inspire
De richtlijn moet op 15 mei 2009 zijn omgezet in Nederlandse wetgeving. Hiertoe is op 28 november 2008 een voorstel voor de Implementatiewet Inspire-richtlijn door het ministerie van VROM aan de Tweede Kamer gestuurd (Kamerstukken 2008-2009, 31771, nr. 2). De implementatiewet lijkt in grote mate op de Europese richtlijn en bevat de verplichtingen met betrekking tot het inzamelen van gegevens voor decentrale overheden in Nederland.
De richtlijn is van toepassing op de ruimtelijke gegevens die door of voor overheidsinstanties worden bewaard, en op het gebruik van ruimtelijke gegevens door overheidsinstanties bij de uitvoering van hun openbare taken. Art. 4 lid 6 van de richtlijn bepaalt dat dit overheidsinstanties ‘op het laagste bestuurlijke niveau in een lidstaat’ betreft.
Toepassing wet
In Nederland is de wet van toepassing op gegevens die worden ingezameld door het Rijk, door gemeenten, provincies en waterschappen. Van de 34 thema’s uit de drie bijlagen van de richtlijn, zijn er een aantal van belang voor waterschappen. De implementatiewet bepaalt echter dat de waterschappen niet álle door hen verzamelde gegevens Inspire-compliant hoeven op te slaan (art. 3 implementatiewet en art. 4 lid 6 richtlijn), maar alleen ‘indien deze gegevens worden verzameld dan wel verspreid op grond van een bij of krachtens een wet gegeven regel’. Gegevens die om een andere reden worden verzameld hoeven niet Inspire-compliant te worden opgeslagen.
Gevolgen waterschappen
Hieruit vloeit voort dat alle gegevens die de waterschappen op basis van bijvoorbeeld de KRW verzamelen, Inspire-compliant moeten worden opgeslagen. De Inspire-richtlijn verplicht de lidstaten om van al deze gegevens ook metadatasets beschikbaar te stellen die informatie bevatten over de gegevens die zijn verzameld. In Nederland is de UvW verantwoordelijk voor het coördineren van de werkzaamheden met betrekking tot het opstellen en beschikbaar stellen van de data aan de Europese Commissie in 2010.
Bronhouder
De waterschappen zijn bronhouder van de data en zullen deze op de juiste manier moeten verzamelen en verstrekken. Voor waterschappen kan de verplichting tot Inspire-compliance een aanpassing van gegevenssystemen inhouden. Dit kan als het grote systemen betreft flinke gevolgen hebben voor de praktijk van het verzamelen en verwerken van data.
Inzamelingsplicht in de Kaderrichtlijn Water KRW
De KRW is een zeer omvangrijke richtlijn die een kader voor communautaire maatregelen betreffende het waterbeleid vaststelt. In de Nederlandse implementatiewet EG-kaderrichtlijn water is de verplichting tot het inzamelen van gegevens omtrent de kwaliteit van oppervlaktewater overgenomen in art. 2b. In art. 3 lid 5 wordt bepaald dat dit enkel geldt met betrekking tot het Nederlandse deel van het stroomgebieddistrict.
Relatie KRW en Inspire-richtlijn
De Inspire-implementatiewet bepaalt dat waterschappen door hen verzamelde gegevens Inspire-compliant moeten opslaan of verspreiden als ze hiertoe verplicht zijn op grond van een bij of krachtens een wet gegeven regel. In de KRW-implementatiewet wordt bepaald dat waterschappen analyses en beoordelingen moeten verrichten en de resultaten hiervan en andere gegevens moeten verzamelen en verstrekken aan het ministerie van VROM. Deze gegevens dienen, doordat ze op grond van deze wet worden verzameld, Inspire-compliant te worden opgeslagen en verspreid.
Veranderingen
Op dit moment is nog niet duidelijk in hoeverre de door waterschappen verzamelde gegevens Inspire-compliant moeten zijn. Daarnaast betreft de hierboven beschreven Inspire-implementatiewet een wetsvoorstel waar nog veranderingen in kunnen worden aangebracht tijdens de behandeling in de Eerste en Tweede Kamer. Europa decentraal houdt u, in samenwerking met de Unie van Waterschappen, op de hoogte van de ontwikkelingen rond de Inspire-richtlijn.
Meer informatie:
Inspire-richtlijn
Verordening betreffende metagegevens nr. 1205/2008
Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie
Milieu-informatie, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Kaderrichtlijn Water
Implementatiewet Kaderrichtlijn Water
Helpdesk Water, over de Europese Kaderrichtlijn Water
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: