Praktijkvraag

Laatste update: 13 december 2022

Door:


Onze gemeente streeft ernaar om data zoveel mogelijk beschikbaar voor hergebruik te maken voor burgers, bedrijven en onderzoeksinstellingen. De gemeente werkt hiertoe samen met het lokale museum en het gemeentelijk archief, die over veel informatie beschikken. Vallen de data van culturele instellingen ook onder de Europese Richtlijn en Wet hergebruik overheidsinformatie?
Antwoord in het kort

Ja, de Commissie heeft de reikwijdte van de Europese richtlijn voor hergebruik overheidsinformatie (2003/98/EG) bij de herziening in 2013 uitgebreid met archieven, (universiteits-)bibliotheken en musea. Deze uitbreiding is overgenomen in de Wet hergebruik overheidsinformatie, die geldt vanaf 18 juni 2015. Het gaat om door de overheid gefinancierde erfgoedinstellingen. Deze culturele instellingen moeten aan dezelfde eisen voor het beschikbaar stellen van data voor hergebruik voldoen als overheden. Er gelden voor culturele instellingen wel meer uitzonderingen op de verplichtingen gesteld in de richtlijn.  Voor archieven geldt overigens dat de Archiefwet 1995 primair ziet op het beschikbaar stellen voor hergebruik van informatie en niet de Who.

Richtlijn hergebruik overheidsinformatie

Decentrale overheden moeten volgens de Europese Richtlijn hergebruik overheidsinformatie (2013/37/EU) er voor zorgen dat overheidsinformatie door iedereen voor elk doel hergebruikt kan worden. De richtlijn is van toepassing op alle documenten waarvan de verstrekking valt onder de openbare taak van de overheid. Informatie die in principe al openbaar is, maar nog niet geschikt is om door derden hergebruikt te worden. Onder documenten verstaat de richtlijn alle media, dus ook elektronische gegevens en geluid- of beeldopnamen. Voorbeelden zijn ruimtelijke informatie over de locatie van o.a. openbare toiletten, parkeergarages en fietsenstallingen en leegstand; milieu-informatie over lucht- en waterkwaliteit; en data over historische panden, monumentale bomen en recreatiegebieden.

Verbreding reikwijdte

Anders dan in de voormalige Europese richtlijn voor hergebruik uit 2003 heeft de Commissie culturele instellingen ook onder het regime van de herziene richtlijn geschaard. Het toepassingsgebied is uitgebreid naar gebieden die eerder waren uitgesloten. De reikwijdte is verbreed naar bibliotheken (met inbegrip van universiteitsbibliotheken), musea en archieven. Dus ook het beschikbaar stellen van data voor hergebruik door het lokale museum en het gemeentelijk archief valt daarmee onder toepassingsbereik van de richtlijn en dus ook de Who.

Wat valt er niet onder?

De richtlijn is niet van toepassing op andere culturele instellingen en levende cultuur, zoals opera, ballet- of theatergezelschappen, met inbegrip van de archieven die aan deze instellingen toebehoren. Bibliotheken, musea en archieven hoeven verder geen (jongere) werken, waar nog auteursrecht op rust, beschikbaar te stellen voor hergebruik.

Faciliteren hergebruik

Na een verzoek tot hergebruik van overheidsdata, moet deze overheidsdata niet enkel beschikbaar gesteld worden. De data moet ook geschikt zijn voor hergebruik.  Daarom moeten openbare lichamen documenten, samen met hun metadata (gegevens die de dataset beschrijven), in machinaal leesbare vorm beschikbaar stellen na een verzoek. De gegevens moeten daarbij voor verschillende systemen toegankelijk zijn (interoperabiliteit).

Kosten

Overheden mogen een tarief rekenen aan derde partijen die een verzoek tot hergebruik indienen en dus de informatie willen hergebruiken. Dit moet wel beperkt blijven tot de marginale kosten: de kosten die de gemeente moet maken voor een extra verstrekking, voor de vermenigvuldiging en verspreiding van een document of informatiedrager (dvd, usb, papier (kopie)).

Culturele instellingen mogen een hoger tarief dan de marginale kosten rekenen aan derden. Voor wat betreft archieven, heeft de wetgever bepaald dat archieven geen hoger tarief dan de marginale kosten mogen rekenen. Dat staat in de Archiefwet 1995, die voor wat betreft archieven ziet op het hergebruik van informatie.

Meer informatie:

Hergebruik overheidsinformatie, Europa decentraal
Mag ons stadsarchief een vergoeding vragen voor het digitaliseren van informatie voor hergebruik?,Praktijkvraag Europa decentraal
Toegang tot overheidsinformatie, Europese Commissie
Handleiding hergebruik overheidsinformatie (versie 2), ministerie van BZK
Juridisch kader openbaarheid, Nationaal Archief
Openoverheid.nl

Meer weten over dit onderwerp?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG