Onze gemeente werd door een van onze partners bij de uitvoering van een programma voor territoriale samenwerking gewezen op de mogelijkheid om te kiezen voor het samenwerkingsinstrument ‘Europese Groepering voor Territoriale Samenwerking’. Wat is dit voor instrument en wat zijn de voorwaarden en voordelen om er gebruik van te maken?
Antwoord in het kort
De EGTS heeft tot doel de grensoverschrijdende, transnationale en interregionale samenwerking tussen de lidstaten of hun regionale en lokale overheden ter vergemakkelijken en bevorderen. Ook kan dit samenwerkingsinstrument belast worden met de uitvoering van programma’s die door de EU worden medegefinancierd of andere, al dan niet door de EU gesteunde, grensoverschrijdende samenwerkingsprojecten. Hieronder gaan we in op de achtergrond, voorwaarden en voordelen om gebruik van dit instrument te maken. Ook benoemen we enkele voorbeelden.
Achtergrond
Omdat de lidstaten moeilijkheden ondervonden bij de grensoverschrijdende samenwerking en de bestaande instrumenten tegenvallende resultaten lieten zien, is in 2007 een nieuw samenwerkingsverband van kracht geworden: de EGTS. Eind 2013 hebben het Parlement en de Raad de EGTS-verordening gewijzigd. Doel van deze wijziging was de bestaande regels te verduidelijken en het opzetten en het functioneren van de EGTS makkelijker te maken. De herziene verordening zal van toepassing zijn vanaf 22 juni 2014.
EGTS
De taken en bevoegdheden van een EGTS worden door haar leden in een overeenkomst vastgesteld. Een EGTS kan zich in grote lijnen bezighouden met:
– Het uitvoeren van programma’s of projecten voor territoriale samenwerking die de Gemeenschap mede financiert (met name uit de structuurfondsen)
– Het uitvoeren van acties voor territoriale samenwerking waarvan het initiatief ligt bij de lidstaten en hun regionale en lokale overheden
Voorbeelden
Voorbeelden van activiteiten van een EGTS zijn:
-het beheer van grensoverschrijdende transportfaciliteiten of ziekenhuizen;
-de uitvoering of het beheer van grensoverschrijdende ontwikkelingsprojecten;
-de uitwisseling van ervaringen en good practices;
-het beheer van gemeenschappelijke grensoverschrijdende programma’s die projecten kunnen financieren die van gemeenschappelijk belang zijn voor de EGTS-partners.
Voorwaarden EGTS
Een EGTS kan worden opgezet door partners in ten minste twee lidstaten die tot een of meer van de volgende categorieën behoren:
-lidstaten;
-regionale overheden;
-lokale overheden;
-publiekrechtelijke instellingen;
-verenigingen van instellingen die tot een of meer van deze categorieën behoren.
Statuten
De EGTS treedt op namens zijn leden, die in speciale overeenkomsten hun statuten vaststellen. In deze overeenkomsten worden de organisatie en de activiteiten van de EGTS beschreven. Deze activiteiten blijven beperkt tot het gebied waarop de leden willen samenwerken. Ook de bevoegdheden van de EGTS blijven beperkt tot die van hun leden.
Juridische entiteit
De interpretatie en de toepassing van de overeenkomst worden geregeld door het recht van de lidstaat waar de EGTS officieel gevestigd is. De leden kunnen beslissen of de EGTS een afzonderlijke juridische entiteit is, dan wel of de taken van de EGTS aan een van de leden worden gedelegeerd.
Begrotingsraming
De leden stellen jaarlijks een begrotingsraming voor de EGTS vast, waarover jaarlijks een door onafhankelijke deskundigen gecertificeerd verslag wordt opgesteld. In geval van schulden zijn de leden financieel aansprakelijk naar rato van hun bijdrage.
Voordelen EGTS
-De leden kunnen één juridische entiteit opzetten en één reeks voorschriften hanteren om gemeenschappelijke initiatieven in twee of meer lidstaten uit te voeren;
-stakeholders in twee of meer lidstaten kunnen samen aan gemeenschappelijke initiatieven werken zonder dat daarvoor een internationaal akkoord hoeft te worden gesloten dat door de nationale parlementen moet worden geratificeerd;
-de lidstaten kunnen samen en rechtstreeks reageren op oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van territoriale programma’s van de EU en kunnen samen als één beheersautoriteit optreden.
Meer informatie
EGTS, Europa-nu
EGTS, Europese Commissie
EGTS, Europees Parlement
Verordening betreffende een Europese groepering voor territoriale samenwerking, Europese Commissie
Verordening tot wijziging betreffende Europese groepering voor territoriale samenwerking, Europa-nu
Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa decentraal
Wat is GROS?, Kenniscentrum Europa decentraal
Wat is GROS? Wet- en regelgeving, Kenniscentrum Europa decentraal
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: