In onze provincie wordt regelmatig gewerkt met detacheringcontracten. Afgelopen voorjaar is een nieuwe Europese richtlijn (2014/67/EU) aangenomen met maatregelen die voor een betere handhaving van de EU-voorschriften inzake de detachering van werknemers moet zorgen. Heeft deze nieuwe richtlijn gevolgen voor decentrale overheden?
Antwoord in het kort
Ja, er kunnen gevolgen zijn voor decentrale overheden wanneer zij personen uit andere lidstaten via een detacheringsconstructie in dienst nemen. De bepalingen van de bestaande detacheringsrichtlijn (richtlijn 96/71/EG) wijzigen echter niet. De nieuwe handhavingsrichtlijn bevat bepalingen die moeten leiden tot verbetering van de toepassing van de detacheringsrichtlijn. Wanneer decentrale overheden personen via een detacheringconstructie in dienst nemen, dus wanneer zij in hun rol als werkgever optreden, kunnen er gevolgen van de nieuwe handhavingsrichtlijn voor hen zijn. Het moet dan wel gaan om het detacheren van personen uit andere EU-lidstaten. Hierna wordt beschreven welke gevolgen dat zijn.
Huidige detacheringsrichtlijn
De detacheringrichtlijn uit 1996 legt vooral een reeks basisarbeidsvoorwaarden vast voor gedetacheerde werknemers. De richtlijn heeft een duidelijk sociaal doel: de gedetacheerde werknemers garanderen dat hun werkgever bepaalde beschermingsvoorschriften van de lidstaat waar zij gedetacheerd zijn in acht neemt. Deze voorschriften hebben onder andere betrekking op het bieden van de (benodigde) rustperiode, vakantiedagen en de gezondheid, veiligheid en hygiëne op werk. Lidstaten zijn verplicht de nodige wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen vast te stellen om aan deze richtlijn te voldoen. Dit om detachering van werknemers te vergemakkelijken, eerlijke mededinging te verzekeren en een passende mate van bescherming van gedetacheerde werknemers te waarborgen. De werkgever dient zich tijdens de detacheringperiode aan deze voorwaarden te houden.
Waarom een handhavingsrichtlijn?
In Europa zijn ongeveer 1,2 miljoen werknemers gedetacheerd. Het gaat hierbij om personen die voor hun werkgever tijdelijk werk uitvoeren in een andere EU-lidstaat dan waar zij normaal werken. Hierbij worden niet altijd de minimale arbeidsvoorwaarden en –omstandigheden die gelden ingevolge de detacheringsrichtlijn in acht genomen. Bedrijven die bijvoorbeeld in het buitenland nepvestigingen oprichten, met als enig doel te profiteren van de geringere mate van arbeidsbescherming of de lagere sociale zekerheidspremies aldaar, kunnen zo misbruik maken van detachering. De nieuwe handhavingsrichtlijn bevat bepalingen om ervoor te zorgen dat de richtlijn uit 1996 in de praktijk doeltreffend(er) wordt toegepast.
De handhavingsrichtlijn in de praktijk
De nieuwe handhavingsrichtlijn moet de praktische uitvoering, toepassing en handhaving van de detacheringrichtlijn verbeteren, bevorderen en versterken. Ook biedt de richtlijn maatregelen om misbruik en omzeiling te voorkomen en biedt deze garanties voor de bescherming van de rechten van gedetacheerde werknemers. De handhavingsrichtlijn:
– Vergroot de kennis van werknemers en ondernemingen over hun rechten en verplichtingen met betrekking tot arbeidsvoorwaarden en – omstandigheden.
– Verbetert de samenwerking tussen de voor detachering bevoegde nationale autoriteiten.
– Verduidelijkt de definitie van detachering, met als doel gedetacheerde werknemers en dienstverrichters meer rechtszekerheid te verlenen en tegelijk nepondernemingen aan te pakken die detachering gebruiken om de wet te omzeilen met als doel te profiteren van de geringere mate van arbeidsbescherming of de lagere sociale zekerheidspremies in het land waar ze zich zogenaamd vestigen.
– Preciseert de taken van de lidstaten betreffende het toezicht op de naleving van de voorschriften van de richtlijn van 1996 (de lidstaten moeten specifieke handhavingsinstanties aanwijzen voor het toezicht op de naleving van de verplichtingen voortvloeiend uit de detacheringsrichtlijn en de lidstaten moeten de nodige toezichts- en handhavingsmaatregelen nemen met betrekking tot de op hun grondgebied gevestigde dienstverrichters).
– Verplicht detacherende ondernemingen (dit kunnen ook decentrale overheden zijn) ertoe:
• Een contactpersoon aan te wijzen voor contacten met de handhavingsautoriteiten.
• Opgave te doen van hun identiteit, het aantal te detacheren werknemers, de begin- en einddatum van de detachering, het adres van de arbeidsplaats en de aard van de te verrichten diensten.
• Basisdocumenten beschikbaar te houden, onder meer arbeidsovereenkomsten, loonstrookjes en arbeidstijdoverzichten van gedetacheerde werknemers.
– Verbetert de handhaving van de rechten van werknemers en de behandeling van klachten, aangezien zowel de ontvangende lidstaten als de lidstaten van vestiging ervoor moeten zorgen dat gedetacheerde werknemers met de steun van vakbonden en andere belanghebbenden klachten kunnen indienen en juridische en/of administratieve stappen tegen hun werkgevers kunnen nemen wanneer hun rechten worden geschonden.
– Zorgt ervoor dat administratieve sancties en boetes die wegens niet-naleving van de voorschriften van de richtlijn van 1996 door een lidstaat aan een dienstverrichter zijn opgelegd, in een andere lidstaat kunnen worden gehandhaafd en ingevorderd. Sancties wegens niet-naleving van de richtlijn moeten doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn.
Conclusie: decentrale overheden kunnen met bovenstaande gevolgen geconfronteerd worden doordat zij als werkgever bepaalde verplichtingen uit de handhavingsrichtlijn moeten naleven wanneer zij personen uit andere lidstaten via een detacheringsconstructie in dienst nemen of wanneer zij zelf personen detacheren naar organisaties in het buitenland.
Implementatie
De nieuwe handhavingsrichtlijn moet op 18 juni 2016 geïmplementeerd zijn in Nederlandse wetgeving. Hiervoor moeten verschillende wetten aangepast worden. De richtlijn zal naar verwachting leiden tot aanpassingen in de arbeidsomstandighedenwetgeving, de Wet Minimumloon en voorts moeten (aanvullende) regels worden gesteld betreffende de toegang tot informatie en administratieve samenwerking en informatie-uitwisseling met andere lidstaten.
Door:
Karin van den Brand, Europa decentraal
Meer informatie:
Detacheringsrichtlijn, werkgelegenheid en sociaal beleid, Europa decentraal
Persbericht Europese Commissie 13 mei 2014, Werkgelegenheid: Commissie verheugd over goedkeuring richtlijn inzake detachering van werknemers door de Raad
Detacheringsrichtlijn (96/71/EG)
Handhavingsrichtlijn (2014/67/EU)
Memo Europese Commissie, posting of workers: EU safeguards against social dumping, 13 mei 2014
BNC-fiche handhavingsrichtlijn
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: