Kan de gemeente voor gronduitgifte een lagere prijs hanteren op basis van de bestemming maatschappelijke doelen, bijvoorbeeld voor een huisartsengroepspraktijk, zonder daarbij in strijd te handelen met de staatssteunregels?
Versie augustus 2007
Vraag:
Antwoord:
Nee, een gemeente kan niet zonder meer een lagere grondprijs vaststellen zonder inachtname van de staatssteunregels.
Staatssteun
Wanneer een decentrale overheid transacties met grond of gebouwen (verkoop, aankoop, uitgifte in erfpacht of verhuur) met een onderneming aangaat voor een prijs die afwijkt van de marktprijs, kan er al gauw sprake zijn van staatssteun. De voorwaarden, waaronder de verkoop van gronden en gebouwen aan ondernemingen als marktconform wordt gezien, worden uitgelegd in deze Mededeling. De twee procedures zijn:
– Verkoop aan de hoogste bieder na een voldoende openbaar gemaakte en onvoorwaardelijke biedprocedure;
– Verkoop volgens de marktwaarde zoals vastgesteld door een onafhankelijke deskundige (taxateur).
De taxatie dient te worden uitgebracht vóór de verkooponderhandelingen.
Aanmelden Europese Commissie
Wordt een van de twee procedures gevolgd, dan gaat de Commissie ervan uit dat er met de transactie geen staatssteun in de zin van art. 87 lid 1 EG is gemoeid. Decentrale overheden moeten transacties waarbij deze procedures niet zijn gevolgd, onverminderd de de-minimisvrijstelling, bij de Commissie aanmelden. Zo kan zij vaststellen of er sprake is van staatssteun en, indien dat het geval is, of de steun verenigbaar is met de gemeenschappelijke markt. De Commissie past deze beginselen ook toe op aankoop, uitgifte in erfpacht en verhuur door de overheid.
Huisartsenpraktijk
Deze bepalingen gelden ook voor gronduitgifte aan een huisartsenpraktijk. Een huisartsenpraktijk is een onderneming. Als de gemeente toch een lagere prijs voor de grond wil rekenen, omdat zij deze onderneming graag wil huisvesten, kan de oplossing gezocht worden in de DAEB de-minimisverordening.
Als het verschil tussen de getaxeerde marktprijs en de werkelijke verkoopprijs van de kavel minder bedraagt dan € 200.000,=, kan deze als de-minimissteun worden vormgegeven. Daarbij mag de onderneming over een periode van deze en de twee voorgaande belastingjaren geen de-minimissteun hebben ontvangen.
Speciale voorwaarden
Wat de maatschappelijke bestemming aangaat, zijn er geen specifieke bepalingen waardoor soepeler met de staatssteunregels kan worden omgegaan. De mededeling bevat wel een uitzondering met betrekking tot speciale voorwaarden die in het algemeen belang aan een verkoop kunnen worden verboden. Het economisch nadeel van een aan de koper opgelegde verplichting in algemeen belang, bijvoorbeeld het openstellen van een park voor publiek, dient door onafhankelijk taxateurs afzonderlijk te worden geraamd en kan in de aankoopprijs worden doorberekend (art. 2c).
Bestemming
Uit de praktijk blijkt wel dat een bepaalde bestemming (sociale woningbouw of andere sociale doelen) invloed heeft op de prijs van een kavel. Bij de taxatie moet rekening worden gehouden met de toekomstige bestemming. In de beschikking van de Commissie in de zaak SCI, 1999 werd bepaald dat ‘Een (toekomstige) wijziging in het bestemmingsplan moet meegenomen worden in de waarde van de grond bij verkoop, tenzij er aanzienlijke onzekerheid is over de toekomstige bestemming’.
Meer informatie:
Handreiking grondtransacties en staatssteun, uitwerking van vereisten die aan een taxatie kunnen worden gesteld (pag. 45, Waardebepalende elementen en pag. 52-53)
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal: